Nấm Candida Vùng Kín

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Đỗ Thanh Hà – Khoa Phụ khoaNguyên Trưởng Khoa Phụ sản, Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương – Cố vấn chuyên môn tại Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc

Nấm Candida vùng kín là một trong những vấn đề phụ khoa phổ biến mà nhiều phụ nữ phải đối mặt. Dù không nguy hiểm đến tính mạng nhưng tình trạng này có thể gây ra nhiều khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày. Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng, cũng như các phương pháp điều trị và phòng tránh nấm Candida vùng kín sẽ giúp bạn duy trì sức khỏe sinh sản.

Nấm Candida vùng kín là gì?

Nấm Candida vùng kín là một loại nhiễm trùng do nấm Candida albicans gây ra, một loại nấm men tồn tại tự nhiên trong cơ thể con người. Loại vi nấm này sống ký sinh trong cơ thể người mà không gây hại cho cơ thể. 

Tuy nhiên, khi có sự thay đổi trong cơ thể, chẳng hạn như mất cân bằng vi khuẩn âm đạo, thay đổi hormone, hệ miễn dịch suy yếu hoặc vệ sinh không đúng cách,… sẽ tạo điều kiện cho nấm phát triển và gây ra các bệnh lý phụ khoa.

Nấm Candida vùng kín là một loại nhiễm trùng do nấm Candida albicans gây ra
Nấm Candida vùng kín là một loại nhiễm trùng do nấm Candida albicans gây ra

Nấm Candida vùng kín mặc dù không nguy hiểm, nhưng gây ra nhiều khó chịu và có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc điều trị từ sớm và đúng cách sẽ là yếu tố quan trọng để ngăn ngừa và kiểm soát tình trạng này.

Nguyên nhân hiễm nấm Candida vùng kín

Dưới đây là những nguyên nhân chính dẫn đến nhiễm nấm Candida ở vùng kín:

Mất cân bằng vi khuẩn âm đạo

  • Kháng sinh: Sử dụng kháng sinh kéo dài hoặc không đúng cách có thể làm giảm số lượng vi khuẩn có lợi (như Lactobacillus) trong âm đạo, tạo điều kiện cho nấm Candida phát triển mạnh mẽ hơn.
  • Thụt rửa âm đạo: Thụt rửa quá mức hoặc sử dụng các sản phẩm vệ sinh không phù hợp có thể làm mất cân bằng pH và vi khuẩn, dẫn đến sự phát triển quá mức của nấm Candida.

Thay đổi hormone

  • Mang thai: Sự thay đổi hormone trong thai kỳ làm tăng lượng glycogen trong âm đạo, tạo môi trường thuận lợi cho nấm Candida phát triển.
  • Sử dụng thuốc tránh thai: Hormone estrogen trong thuốc tránh thai cũng có thể làm tăng nguy cơ nhiễm nấm Candida.
  • Kinh nguyệt: Thay đổi hormone trong chu kỳ kinh nguyệt có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm nhiễm nấm Candida.

Suy giảm hệ miễn dịch

  • HIV/AIDS: Hệ miễn dịch suy giảm khiến cơ thể không thể kiểm soát sự phát triển của nấm Candida.
  • Điều trị bằng corticosteroid: Sử dụng corticosteroid dài hạn có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, tăng nguy cơ nhiễm trùng, bao gồm nhiễm nấm Candida.

Vệ sinh không đúng cách

  • Sử dụng đồ lót chật và không thoáng khí: Mặc đồ lót chật, không thoáng khí hoặc để vùng kín ẩm ướt trong thời gian dài có thể tạo điều kiện cho nấm phát triển.
  • Sử dụng sản phẩm vệ sinh có hóa chất mạnh: Xà phòng, gel tắm hoặc nước hoa vùng kín chứa hóa chất mạnh có thể kích ứng và phá vỡ cân bằng vi khuẩn tự nhiên của âm đạo.

Triệu chứng bị nấm Candida ở vùng kín

Nấm Candida vùng kín là một dạng nhiễm trùng do nấm Candida, đặc biệt là Candida albicans, gây ra. Dưới đây là các dấu hiệu phổ biến của nhiễm nấm Candida ở vùng kín:

  • Ngứa dữ dội: Đây là triệu chứng đặc trưng và phổ biến nhất. Cảm giác ngứa có thể xảy ra liên tục hoặc từng đợt, gây khó chịu, đặc biệt vào ban đêm.
  • Khô rát: Mặc dù có khí hư, nhiều người vẫn cảm thấy vùng kín bị khô rát, gây khó chịu trong các hoạt động thường ngày. Cảm giác rát có thể xuất hiện khi đi tiểu hoặc quan hệ tình dục.
  • Nứt da: Trong trường hợp nặng, da ở vùng âm đạo có thể bị nứt nẻ, gây đau đớn khi di chuyển hoặc tiếp xúc.
  • Khí hư màu trắng đục: Khí hư có màu trắng đục, thường đặc và có dạng giống như phô mai, không mùi hoặc mùi nhẹ.
  • Khí hư có thể nhiều hơn bình thường: Khí hư ra nhiều hơn bình thường là một dấu hiệu cần chú ý.
  • Mùi khó chịu: Mặc dù không phải lúc nào cũng xảy ra, nhưng đôi khi nhiễm nấm Candida có thể đi kèm với khí hư có mùi hôi nhẹ, khác thường.
  • Đau khi quan hệ: Quan hệ tình dục có thể cảm thấy đau rát khó chịu tại vùng kín.
  • Cảm giác đau hoặc nóng rát khi đi tiểu: Điều này có thể xảy ra khi nước tiểu tiếp xúc với vùng da bị viêm hoặc nứt nẻ.
Khí hư ra nhiều, có màu sắc và mùi bất thường
Khí hư ra nhiều, có màu sắc và mùi bất thường

Bị nấm Candida ở vùng kín nguy hiểm không?

Nhiễm nấm Candida ở vùng kín, mặc dù gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, thường không được coi là nguy hiểm trong đa số trường hợp. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, nó có thể dẫn đến một số biến chứng và ảnh hưởng đến sức khỏe:

  • Tái phát: Nhiễm nấm Candida có thể tái phát nhiều lần, đặc biệt là ở những người có hệ miễn dịch yếu hoặc đang mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường.
  • Lây lan: Mặc dù không phải là bệnh lây truyền qua đường tình dục, nấm Candida có thể lây lan sang bạn tình, gây ra các triệu chứng khó chịu ở cả hai.
  • Ảnh hưởng đến thai kỳ: Phụ nữ mang thai bị nhiễm nấm Candida có thể gặp một số biến chứng như sinh non hoặc truyền nấm sang con trong quá trình sinh thường.
  • Giảm chất lượng cuộc sống: Các triệu chứng khó chịu như ngứa ngáy, đau rát có thể ảnh hưởng đến tâm lý, giấc ngủ và đời sống tình dục của người bệnh.
  • Nguy cơ nhiễm trùng khác: Nhiễm nấm Candida kéo dài có thể làm tổn thương niêm mạc âm đạo, tạo điều kiện cho các vi khuẩn khác xâm nhập và gây nhiễm trùng thứ phát.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm gặp, nhiễm nấm Candida có thể trở nên nghiêm trọng và gây ra các biến chứng nguy hiểm:

  • Nhiễm trùng huyết: Trong trường hợp rất hiếm, nấm Candida có thể xâm nhập vào máu và gây nhiễm trùng huyết, một tình trạng đe dọa tính mạng.
  • Viêm vùng chậu: Nếu không được điều trị, nhiễm nấm Candida có thể lan lên các cơ quan sinh sản khác như tử cung và ống dẫn trứng, gây viêm vùng chậu và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Phương pháp chẩn đoán bệnh

Chẩn đoán bệnh nấm Candida vùng kín là một quá trình kết hợp nhiều phương pháp để xác định chính xác sự hiện diện của nấm Candida và mức độ nhiễm trùng. 

Dưới đây là một số phương pháp chẩn đoán candida vùng kín phổ biến:

Khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng của bệnh nhân, như ngứa rát, khí hư bất thường, sưng đỏ hoặc đau khi quan hệ tình dục. Sau đó, bác sĩ sẽ thực hiện khám lâm sàng vùng kín để quan sát các dấu hiệu đặc trưng của nhiễm nấm Candida, chẳng hạn như khí hư màu trắng đục, sưng đỏ và tổn thương niêm mạc.

Khám lâm sàng giúp bác sĩ có được cái nhìn ban đầu về tình trạng nhiễm trùng và xác định liệu có cần thực hiện thêm các xét nghiệm khác hay không.

Xét nghiệm khí hư

Bác sĩ sẽ lấy một mẫu khí hư từ âm đạo để kiểm tra dưới kính hiển vi hoặc nuôi cấy trong môi trường phòng thí nghiệm.

  • Xét nghiệm kính hiển vi: Mẫu khí hư được kiểm tra dưới kính hiển vi để tìm nấm Candida. Dưới kính hiển vi, nấm Candida có thể xuất hiện dưới dạng bào tử nấm hoặc các sợi nấm.
  • Nuôi cấy: Mẫu khí hư có thể được nuôi cấy trong môi trường đặc biệt để xác định sự phát triển của nấm Candida và loại Candida gây bệnh. Phương pháp này giúp xác nhận chẩn đoán và trong một số trường hợp, xác định độ nhạy của nấm với các loại thuốc kháng nấm.
Xét nghiệm khí hư dưới kính hiển vi để chẩn đoán nhiễm nấm Candida
Xét nghiệm khí hư dưới kính hiển vi để chẩn đoán nhiễm nấm Candida

Kiêm tra pH âm đạo

Bác sĩ có thể sử dụng giấy quỳ để kiểm tra độ pH của âm đạo. Ở phụ nữ bị nhiễm nấm Candida, độ pH âm đạo thường không thay đổi đáng kể và thường duy trì ở mức 4.0-4.5, khác với nhiễm trùng vi khuẩn khác như viêm âm đạo do vi khuẩn, nơi pH thường cao hơn 4.5.

Mục đích là để kiểm tra pH giúp phân biệt giữa nhiễm nấm Candida và các loại nhiễm trùng âm đạo khác, từ đó định hướng chẩn đoán chính xác hơn.

Xét nghiệm miễn dịch

Trong một số trường hợp phức tạp hoặc tái phát, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu để kiểm tra sự hiện diện của kháng thể chống lại nấm Candida. Điều này giúp đánh giá hệ miễn dịch của bệnh nhân và xác định liệu có các yếu tố nguy cơ như suy giảm miễn dịch góp phần vào nhiễm trùng hay không.

Nội soi

Trong các trường hợp hiếm gặp hoặc khi có nghi ngờ nấm Candida đã lan đến các bộ phận khác của cơ thể như tử cung hoặc đường tiêu hóa, bác sĩ có thể đề nghị thực hiện nội soi để kiểm tra và lấy mẫu mô. Phương pháp này nhằm xác định mức độ lan rộng của nhiễm trùng và loại trừ các nguyên nhân khác gây triệu chứng.

Điều trị nấm Candida vùng kín

Điều trị nấm Candida vùng kín cần phải được thực hiện cẩn thận để loại bỏ nấm và ngăn ngừa tái phát. Các phương pháp điều trị nấm Candida phổ biến và hiệu quả bao gồm:

Sử dụng thuốc Tây y

Điều trị nấm Candida vùng kín bằng thuốc Tây y thường được chia thành các nhóm thuốc chính như sau:

Thuốc bôi kháng nấm

Thuốc thường được sử dụng để bôi trực tiếp vào âm đạo nhằm tiêu diệt nấm Candida. Thời gian sử dụng kéo dài từ 3-7 ngày, tùy vào mức độ nhiễm trùng.

Thuốc uống kháng nấm

Thuốc uống được sử dụng trong các trường hợp nhiễm nấm nặng hoặc tái phát nhiều lần. Liều lượng và thời gian sử dụng cần thực hiện theo đúng hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Thuốc dạng viên đặt

Viên đặt âm đạo này được sử dụng trong 3-7 ngày để tiêu diệt nấm Candida tại chỗ. Chúng thường được dùng vào ban đêm trước khi đi ngủ để đảm bảo thuốc có thời gian hoạt động tốt nhất.

Thuốc dạng viên đặt giúp điều trị nấm Candida vùng kín
Thuốc dạng viên đặt giúp điều trị nấm Candida vùng kín

Thuốc giảm viêm ngừa nấm

Kết hợp thuốc kháng nấm với steroid giúp giảm viêm và ngứa cùng lúc với việc tiêu diệt nấm. Thuốc này thường được sử dụng khi nhiễm trùng kèm theo viêm nghiêm trọng.

Mẹo dân gian

Điều trị nấm Candida vùng kín bằng mẹo dân gian là một lựa chọn được rất nhiều người áp dụng. Phương pháp này thường áp dụng trong trường hợp bị viêm nhiễm nhẹ, mới chớm bị bệnh.

Dầu dừa

Dầu dừa có đặc tính kháng nấm tự nhiên và có thể giúp tiêu diệt nấm Candida. Nguyên liệu này cũng có khả năng làm dịu da và giảm viêm. Thoa một lượng nhỏ dầu dừa nguyên chất lên vùng kín bị nhiễm nấm 2-3 lần mỗi ngày. Bạn cũng có thể ngâm băng vệ sinh trong dầu dừa và đặt vào âm đạo qua đêm.

Giấm táo

Giấm táo có tính axit nhẹ, giúp cân bằng độ pH âm đạo và ngăn ngừa sự phát triển của nấm Candida. Pha loãng giấm táo với nước (theo tỷ lệ 1:2) và dùng dung dịch này để rửa nhẹ nhàng vùng kín. Thực hiện 1-2 lần mỗi ngày.

Sữa chua không đường

Sữa chua không đường chứa probiotic, đặc biệt là Lactobacillus, giúp khôi phục sự cân bằng vi khuẩn trong âm đạo, ngăn ngừa sự phát triển của nấm Candida. Bạn có thể ăn sữa chua hàng ngày hoặc bôi một lượng nhỏ sữa chua lên vùng kín, để yên trong 20-30 phút rồi rửa sạch bằng nước ấm.

Lá trầu không

Lá trầu không có đặc tính kháng khuẩn và kháng nấm, có thể giúp giảm viêm và ngứa do nấm Candida. Đun sôi một nắm lá trầu không trong nước, để nguội, sau đó dùng nước này rửa vùng kín mỗi ngày.

Xem Thêm: Các Cách Trị Nấm Candida Ở Vùng Kín An Toàn Và Hiệu Quả

Phòng tránh nhiễm nấm Candida

Phòng tránh nhiễm nấm Candida vùng kín là rất quan trọng, đặc biệt đối với những người có nguy cơ cao. Người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp hiệu quả dưới đây:

Vệ sinh vùng kín đúng cách:

  • Rửa vùng kín nhẹ nhàng: Sử dụng nước ấm và xà phòng dịu nhẹ, không mùi để rửa vùng kín hàng ngày, tránh thụt rửa vào sâu âm đạo.
  • Lau khô vùng kín sau khi vệ sinh: Sử dụng khăn mềm, sạch để lau khô vùng kín sau khi vệ sinh, đặc biệt là sau khi đi tiểu hoặc tắm.
  • Thay băng vệ sinh thường xuyên: Trong những ngày kinh nguyệt, hãy thay băng vệ sinh ít nhất 4-6 tiếng/lần.
  • Tránh sử dụng các sản phẩm có hương liệu: Các sản phẩm như xà phòng, băng vệ sinh hoặc nước hoa vùng kín chứa hương liệu và hóa chất mạnh có thể gây mất cân bằng pH âm đạo, dẫn đến nhiễm nấm.
Thay băng vệ sinh thường xuyên giúp ngăn ngừa viêm nhiễm vùng kín
Thay băng vệ sinh thường xuyên giúp ngăn ngừa viêm nhiễm vùng kín

Chọn quần áo phù hợp:

  • Mặc quần lót cotton: Cotton là chất liệu thoáng khí, giúp vùng kín luôn khô ráo. Tránh mặc quần lót bằng chất liệu nilon hoặc các chất liệu tổng hợp.
  • Tránh mặc quần áo quá chật: Quần áo quá chật có thể gây bí bách và tăng nguy cơ nhiễm nấm.
  • Thay quần áo ướt ngay lập tức: Nếu quần áo bị ướt do mồ hôi hoặc nước cần thay ngay. Nên phơi quần áo dưới ánh nắng mặt trời cho thật khô.

Ăn uống, sinh hoạt lành mạnh:

  • Ăn nhiều sữa chua: Sữa chua chứa các lợi khuẩn có thể giúp cân bằng hệ vi sinh vật âm đạo và ngăn ngừa nhiễm nấm.
  • Hạn chế đường: Đường có thể làm tăng nguy cơ nhiễm nấm, vì vậy hãy hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm và đồ uống có chứa nhiều đường.
  • Tăng cường hệ miễn dịch: Ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, ngủ đủ giấc và giảm căng thẳng stress là những cách tốt để tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ nhiễm nấm.

Các biện pháp khác:

  • Tránh sử dụng kháng sinh không cần thiết: Kháng sinh có thể tiêu diệt cả vi khuẩn có lợi lẫn vi khuẩn có hại, làm mất cân bằng hệ vi sinh vật âm đạo và tăng nguy cơ nhiễm nấm.
  • Kiểm soát bệnh tiểu đường: Nếu bạn bị tiểu đường, hãy điều trị bệnh tích cực để giảm nguy cơ nhiễm nấm.
  • Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục: Bao cao su có tác dụng làm giảm nguy cơ bị nhiễm nấm candida vùng kín cho cả nam và nữ.

Việc nhận biết sớm các triệu chứng của nấm Candida vùng kín và áp dụng các phương pháp điều trị phù hợp có thể giúp bạn nhanh chóng kiểm soát tình trạng này. Đặc biệt cần duy trì các biện pháp phòng tránh hiệu quả để ngăn ngừa tái phát và đảm bảo sức khỏe phụ khoa lâu dài. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.

Đừng Bỏ Lỡ: